COLUMN
Save the bees...
en de stad

28/06/2021

Bijen. Niet meteen het onderwerp dat je zou verwachten op een blog van een project- en gebiedsontwikkelaar. Zeker niet als je er ook nog de Brugse chocolatier Dominique Persoone bij betrekt. Nochtans, naast mijn eigen fascinatie voor beide onderwerpen, is de link tussen vastgoed en deze zwart-geel gestreepte bestuivers niet zo heel ver te zoeken.

Dominique Persoone is reeds enkele jaren peter van de “Week van de bij”.  Terwijl hij enkele jaren geleden met zijn bijenpak nog niet zou misstaan hebben in een fotoshoot van Anne Gedes, krijgt Persoone voor de editie van 2021 – samen met één-presentatrice Britt van Marsenille – een heus Ironman-pak aangemeten. Het idee achter deze transformatie: een echte bijenheld kiest voor ontharding. Verharding draagt immers bij aan de achteruitgang van de wilde bijenpopulatie: het zorgt niet alleen voor een minder aanbod aan voeding, het zorgt ook voor heel wat “dakloze bijen” aangezien 80% van de bijenpopulatie onder de grond leeft.

Ontharding betekent letterlijk het wegnemen van de verharding van de bodem om meer groene ruimte te creëren (al was het maar één vierkante meter), of bestaande verharding waterdoorlatend maken. Inmiddels vormt ontharding reeds een Ruimtelijke Strategie om Vlaanderen klimaatbestendig in te richten. En volledig terecht: ontharding zorgt voor gezondere lucht, minder wateroverlast, heeft een positief effect op hittestress, draagt bij aan de biodiversiteit, …

Vlaanderen zet in op ontharding door verschillende specifieke projecten en door beleid inzake omgevingsvergunningen, maar zoals vaker: wanneer het druppelt in Vlaanderen stormt het in Parijs. Begin dit jaar maakte de Parijse burgemeester Anne Hidalgo de plannen bekend om het asfalt van de iconische Champs-Élysées te halveren en zo plaats te maken voor groen. De Champs-Élysées moet de allure krijgen van “een uitzonderlijke tuin” dixit de Parijse burgemeester.

Voor wie het voorbije anderhalf jaar bijna letterlijk htussen vier muren opgesloten zat, in een rijwoning of een appartement in de stad, moet dit nieuws ongetwijfeld fantastisch klinken. De behoefte aan groen en meer algemeen de drang naar ruimte, was voor sommigen voldoende om de aantrekkingskracht van steden in vraag te stellen en een plattelandsvlucht aan te kondigen. Deze al te simplistische gevolgtrekking zal geen realiteit worden. Er zijn heel wat meer factoren die een rol spelen in het lokalisme, waarbij uiteraard ook budget een (of zelfs dé) rol speelt in het verschil tussen hoe mensen willen en hoe mensen kunnen wonen.

Parijs – met een bevolkingsdichtheid van ca. 22.000 inwoners per km² (tegenover ca. 5.000 per km² in Brussel) – heeft de boodschap wel begrepen. Steden behouden wel degelijk hun aantrekkingskracht door een concentratie van tewerkstelling, onderwijsinstellingen en voorzieningen, maar in de toekomst zullen steden ook gezond en leefbaar moeten zijn. De corona-epidemie heeft er ongetwijfeld voor gezorgd dat enkele duurzame ontwikkelingsdoelen zoals “goede gezondheid en welzijn”, “duurzame steden en gemeenschappen” en “klimaatactie” belangrijk geworden zijn voor de gehele bevolking, en niet enkel voor beleidsmakers. Er is al een term voor: “klimaatontwaken”.

Wanneer je kijkt naar de animatievideo die werd gemaakt voor het Parijse project, vraag je je af waarom het ooit anders was. Ik kreeg zelf recent de plannen te zien van een nieuwe ontwikkeling door Vooruitzicht: Prinsendonk in Ekeren, op slechts een tiental kilometer van het centrum van Antwerpen. Van het woongebied van 18ha zullen de gebouwen slechts 18.400 m² innemen: nog geen 11% van de totale oppervlakte dus. Zo blijft er (rekening houdend met straten en pleinen) 128.570 m² over voor een landschapspark met waterpartijen en tuinen. Het buffet van de bijen wordt rijkelijk aangevuld!

Bekijk hieronder het promofilmpje van het architectenteam dat de plannen voor de nieuwe Champs-Elysées tekende.

Bron: PCA-stream agency